بازگشتی سفید
"من خود آن سیزدهم" را ول
کنید ... منتظر "پرچم سفید" باشید ...
ابتدا که خبر مربوط به آلبوم جدیدی به نام "پرچم سفید" را شنیدم ، بینهایت جا خوردم ...
پیش‌تر در دو پست (+ و +) از "من خود آن سیزدهم" بسیار گفته شد ، و خیال
ندارم که داغ دل تازه کنم ؛ اما در شرایطی که همه منتظر انتشارش بودیم ، ناگهان سر
و کله‌ی اثری دیگر پیدا شد . دقیقا مثل اتفاقی که در سال‌های اخیر ، به طور متوالی
رخ داد . کاری با دلیل جابه‌جایی‌ها هم ندارم ، ولی چرا باید ابتدا امید را در دل این‌همه
هوادار ایجاد کرد و بعد ، به راحتی این امیدها را به آتش کشید و خاکسترشان کرد؟
حرف در این‌باره بسیار است ، اما بهتر است که به موضوع و بحث اصلی بپردازیم .
پیش از من ، دوستان خوبم (+ و + و +) از پرچم سفید گفتند و خواندیم و خواندید .
نوشته‌های بنده ، می‌تواند نقش مکمل را ایفا کند . این نوشته‌ها ، ممکن است در
بعضی قسمت‌ها ، شباهت‌هایی با نوشته‌های دوستانم داشته باشد ، اما من تمام سعی
خودم را به کار گرفتم تا تنها از دید خودم به این اثر نگاه کنم . پس بهتر است از
حالا این را عرض کنم که بیشتر بخش‌های این‌نوشته ، تنها از دید شخصی می‌باشد و بس
.
پرچم سفید از هر نظر با آلبوم‌های قبلی محسن چاوشی تفاوت داشته و دارد .
انتشار خبرهای پی‌درپی از جزئیات آلبوم ، یکی از اصلی‌ترین دلایل می‌تواند باشد
تا عطش هواداران را برای شنیدن افزایش دهد . اگر بگویم که شور اشتیاقی که چاوشی‌بازها برای شنیدن پرچم سفید داشتند ، بی‌سابقه
بوده ، پُر بی‌راه نگفته‌ام . دومین تفاوت ، سبک قطعات آلبوم بود که قطعا خیلی‌ها را همانند من ، شگفت‌زده کرد .
چاوشی در این‌آلبوم ، از هر گوشه و کنار ، چیزی برداشته و مجموعه‌ای رویایی خلق
کرده .
فکر کنم بد نباشد که نظر خودم را در چند جمله ، دررابطه با هر تراک بیان کنم .
1- مردم‌آزار : (9.5 از 10)
به جرأت می‌توانم بگویم که ابتدا که این قطعه را شنیدم ، دهانم از شدت تعجب ، باز
ماند!
آرشیوتان را زیر و رو کنید ... محسن چاوشی در هیچ‌کدام از آثار گذشته‌اش ، تنظیمی
به این شکل (حتی شبیه به این) نداشته است . این تنظیم ، از جنس سینا حجازی‌ست! به نظرم تنظیم خیلی خوب و جالبی دارد و با سرآلبومی بودنش هم مشکلی ندارم . لحن چاوشی ، واقعا ماوراء تصورم بود . این لحن و خوانش ، مختص خودش است .(1) دلیل ارتباط برقرار نکردن بعضی دوستان با این تراک ، شاید سبک متفاوت آن نسبت به
سایر آثار محسن چاوشی باشد . به شخصه ، علاقه‌ی خاصی به این قطعه دارم .
پیش خودمان بماند!... اولین‌بار که این‌تراک را شنیدم ، خواستم یقه‌ی چاوشی را
بگیرم!! آخر خیال کردم با من است!
2- جوابم نکن : (9 از 10)
شهاب اکبری نسبت به سال‌های گذشته ، کمی افت کرده‌است . من تنظیم لباس نو را از جوابم نکن بهتر می‌دانم . شاید آهنگسازی چاوشی هم در این
قضیه موثر باشد . با اینکه تنظیم او می‌ارزد به تک‌تک آلبوم‌های بسیاری از خوانندگان کشور (غیر از آثار چاوشی!) ،
اما به‌نظرم او در این تراک ، آن شهاب همیشگی نبود . شاید همین ، کمی باعث خسته‌کننده‌شدن این قطعه شده باشد . با این‌حال درمیان خیلی از مردم ، طرفدار پیدا کرده‌است . محسن چاوشی در خواندن در گام پایین ، رودست
ندارد . دلیل می‌خواهید؟... همین قطعه را بشنوید ...
3- خوان هفصد : (9.5 از 10)
وقتی امیروکس وارد می شود!
به راستی که امیر جمال‌فرد ، یکی از بهترین انتخاب‌های چاوشی برای این آلبوم می‌باشد (که به احتمال زیاد ، حضورش در آلبوم‌های چاوشی ادامه‌دار خواهد بود) .
تنظیم او را با ارفاق ، تقریبا هم‌سطح با تنظیم‌های کوشان حداد می‌دانم . قطعا آینده‌ی خوبی در انتظار اوست . شروع کار
رسمی با حضور در آلبوم فرد بزرگی به نام محسن چاوشی ، برگ برنده‌ی خوبی برای او می‌تواند باشد . شعر استثنایی اسلام ولی‌محمدی که هیچ سنخیتی با "تو که نیستی"اش ندارد! ، تنظیم قوق‌العاده‌ی امیروکس و اجرای بی نظیر چاوشی ، به خوبی با هم مچ شده‌اند
و اثری مثل خوان هفصد را خلق کرده‌اند .
4- با من بمون : (9 از 10)
این ، یک تراک اسلوی تمام عیار است . شروعی خاطره‌انگیز که کافه‌های شلوغ را به یادمان می‌آورد .
به شدت محو نوای گیتار نواخته‌شده بین تایم 00:34 و 01:04 شده‌ام . فکر کنم دست‌پخت شاهرخ پورمیامی باشد . هم‌نوایی خانم نسترن نفریه در این‌قطعه ، بسیار خوب و زیبا از آب در آمده ، ولی به‌نظرم اگر خود محسن چاوشی آن قسمت را اجرا می کرد ، می‌توانستیم شنونده‌ی زیرصدایی
عالی باشیم .
وقتی هربار در ترجیع بند ، برای بار سوم می خواهد بگوید "با من بمون" ، دوست
دارم با او هم‌صدا شوم ...
5- خواب بعدازظهر : (9 از 10)
به نظر می‌رسد چاوشی در این‌قطعه ، دست سینا حجازی را کاملا باز گذاشته بود! به
قول یکی از دوستان ، تنظیم‌اش در این تراک ، واقعا خوشحال است . شاید به نوعی بتوان
گفت که شادترین قطعه‌ی آلبوم ، همین خواب بعدازظهر می‌باشد . محسن چاوشی ، بازهم لحن مخصوص خودش را به کار گرفت .(2)
ای‌کاش افکتی که در حدود بیست‌ثانیه‌ی اول این قطعه وجود دارد (افکت فرکانس رادیو)
، وجود نداشت یا حداقل این افکت به کار گرفته نمی‌شد . چون این افکت ، دقیقا همانی
است که در قطعه‌ی حراج می‌شنویم .
6- بگومگو : (9.5 از 10)
شاید باورش برایتان مشکل باشد ، اما احساس می‌کنم که قبلا در ناخودآگاهم ، این
قطعه را با همین آهنگ یا ریتم شنیده‌ام! برای بار اول ، واقعا آهنگ این کار برایم
آشنا بود . بسیار آشنا ...
ابتدا که این تراک را شنیدم ، حس خاصی نسبت به آن پیدا کردم . حسی که در هریک از
آلبوم‌های چاوشی ، تنها یک قطعه ، در وجودم ایجاد می‌کند . لحن و خوانش ، کاملا عصیان‌گرانه است ... خروشان و سرکش ... توجه کنید که
"پیدا نمی‌کنی اگه" را چگونه ادا می‌کند . مُهر تأیید را بر تنظیم امیر جمال‌فرد می‌زنم ! او می‌تواند یکی از تنظیم‌کنندگان
خوب آثار چاوشی در آینده هم باشد . نکته‌ی جالب‌توجه این است که از بین ده تراک آلبوم پرچم سفید ، تنها دو قطعه است
که در آنها ، پیش از خواندن چاوشی ، موزیکی به گوش نمی رسد (چاوشی از ثانیه‌ی اول
شروع به خواندن می‌کند) ، و جالب‌تر اینکه ، تنظیم‌کننده‌ی این‌دو ، امیروکس می‌باشد!
7- قطار : (10 از 10)
شاهکار آلبوم ، همین قطعه است . شعر سنگین حسین صفا ، و ترکیب آن با خوانش محسن
چاوشی ، به علاوه‌ی تنظیم فوق‌تصور کوشان حداد ، تراکی نوستالژیک برای چند سال بعد
، برای ما هواداران ساخت . شعر این‌کار ، شبیه به هیچ‌کدام از اشعار گذشته‌ی حسین صفا که چاوشی آنها را خوانده
، نبود . شاید آرایه‌ها و کنایه‌های هوشمندانه و زیبای این کار ، باعث شود که بعد
از شنیدنش ، صبر کنید و بعد از کمی تفکر ، شنونده‌ی قطعه‌ی بعدی بشوید . نوع ترانه و شکل خواندن محسن چاوشی(3) به گونه‌ای است که خودبه‌خود ، تصاویر
زیادی هنگام شنیدن این تراک به ذهن می‌آید که شنیدن‌اش را لذت‌بخش‌تر می‌کند . تنظیم کوشان ، بسیار مرموز است . کلا این تراک فضای خاص و مرموزانه‌ای دارد . این‌آهنگ ، خیلی به درد زمستان می‌خورد ...
8- پرچم سفید : (10 از 10)
سخت است که بگویم بهترین تراک آلبوم (قطعات ، یک‌به‌یک استثنایی‌اند) ، اما بی‌شک
یکی از بهترین تراک‌های آلبوم بود . اگر در کاور ، نامی از شاعر این‌کار - حسین صفا - برده نمی‌شد ، قطعا نام محسن
چاوشی را به زبان می‌آوردم . ببینید که چقدر حس و حال این دو نفر به هم نزدیک است
. شاهرخ ، چه‌کرده‌ای در این تراک! من کارهای قبلی او را نشنیده‌ام ، اما
قاطعانه می‌گویم که بهترین نوازندگی گیتار الکتریک عمرش را در پرچم سفید انجام
داده . عجیب است که هربار ، در هر موقعیتی که این قطعه را می‌شنوم ، ناخودآگاه اشک می‌ریزم . چاوشی تمام توان خود را برروی این تراک گذاشت تا اثری بسازد که یادگاری باشد از آن
دوران . مطمئناً پرچم سفید ، بهترین اثری است که اتفاقات ، دردها ، و رنج‌های آن دوره را به
تصویر کشیده و بهترین خواهد ماند .
9- تقاص : (9.5 از 10)
این‌قطعه به‌شدت مرا به یاد تراک دلتنگ انداخت . دلیلش می‌تواند نوع آهنگ ، نوع و
شکل زیرصداها ، شکل تنظیم و... باشد . تلفیق رویایی تار با گیتار الکتریک ، نقطه‌ی عطفی برای این قطعه بود . به‌راستی که ثانیه‌های پایانی کار ، هر فردی را انگشت به دهان می‌گذارد . بعد از تنظیم‌های خوب چاوشی در تک‌آهنگ‌های قبل ، و شاهکار "پروانه‌ها"
، منتظر آثاری فوق‌العاده بودم ، اما تنظیم تقاص ، از فوق‌العاده هم آن‌طرف‌تر بود
. اصلا تصورش را نمی‌کردم که فضای این قطعه به این شکل باشد .
10- هرروز پاییزه : (10 از 10)
بی‌علت نبود که چاوشی ، چند روز پیش از ریلیز آلبوم ، آن متن پررمز و راز را منتشر
کرد . صفا در این‌کار سنگ‌تمام گذاشت و از هر لفظی استفاده کرد ؛ اما من با آن لعنت
فرستادن‌ها به فنا رفتم . تنظیم استثنایی و بی‌نقص محسن چاوشی (که حماسی‌تر از تنظیم پرچم سفید است) ، و
نوای گوش‌نواز گیتار الکتریک ، قطعه‌ای ماورایی را به‌وجود آوردند . این تراک ، بعدها به یکی از ماندگارترین آثار چاوشی تبدیل خواهد شد . ثانیه‌های ابتدایی و انتهایی ، دنیایی هستند برای خودشان . این تراک ، بهترین انتخاب برای جمع‌بندی آلبوم بود و از دیدگاه من ، غمگین‌ترین
قطعه‌ی آلبوم هم همین است . آن "هر"ها ، شدیدا مرا به یاد ترجیع‌بند دیوار بی‌در انداخت .
از بحث قطعات که بگذریم ، به صحبت درباره‌ی کاور و... می‌رسیم . با برخی دوستان که از کاور راضی نبودند ، موافق نیستم . البته از اشتباهات موجود
در اینسرت ، که امید می‌رفت اشتباهی دیده نشود ، نمی‌توان به راحتی گذشت . با نگاه کردن به کاور و پوستر ، نکات زیادی را می‌توان استنباط کرد . سفیدی وسط ،
نشانه‌ی پرچم سفید ؛ سه‌رنگ سمت چپ ، نشانه‌ی پرچم ایران ؛ رنگ‌های متفاوت ، نشانه‌ی سبک‌های متفاوت آلبوم ؛ و... اما من چیز دیگری هم به ذهنم رسیده‌است . آن رنگ
سفید ، می‌تواند نشانه‌ی یک‌رنگی ، و رنگ‌های متفاوت ، نشانه‌ی دورنگی‌ها و دورویی‌ها باشد . شاید بخواهد یک‌رنگ‌بودن و یک‌دل‌بودن را بیان کند . آن چشمان بسته که دیگر پر از حرف‌های ناگفته‌اند ...
اینکه بار اصلی ترانه‌ی آلبوم بر دوش حسین صفا بود را به‌هیچ‌وجه منکر نمی‌شوم ،
اما به‌نظرم بهتر بود عکسی گروهی از عوامل آلبوم ، به جای تصویر تک‌نفره‌ی صفا
قرار می‌گرفت . این‌را هم اضافه کنم که تفاوت جنس صفحات داخلی با صفحات خارجی ،
برایم جای سوال است! اشکالی که از بسته‌بندی آلبوم می‌توان گرفت ، اندازه‌ی کوچک آن می‌باشد . ای‌کاش
اندازه‌اش در مایه‌های حریص بود .
مثبت‌ترین مشخصه‌ی این آلبوم ، پخش هم‌زمان آن در سراسر کشور است ، که در آثار
پیشین محسن چاوشی ، بی‌سابقه بود . هرچند که از نظر تبلیغ خیلی چنگی به دلم نزد ، ولی
در کل ، راضی‌کننده بود .
پرچم سفید ، بهترین و کامل‌ترین اثر محسن چاوشی تا به حال می‌باشد . هرکس که
گوش آشنا به موسیقی دارد ، بیشتر قطعات را خواهد پسندید . می‌توانیم دریابیم که حالا دیگر چاوشی ، نبض شنونده - چه هوادار ، و چه غیر هوادار
- را به‌طور کامل در دست گرفته‌‌است .
پرچم سفید ، نقطه‌ی بازگشتی برای او بود . بازگشتی که استارت‌اش با حریص زده شد و
چاوشی اکنون با پرچم سفیدش ، راه خود را کاملا یافته و به‌هیچ‌وجه این فکر را که از
مسیرش خارج شود ، به مغزم راه نمی‌دهم .
وضعیت سفید است!...
این همان چاوشی است ...
پی‌نوشت‌ها :
1. زیرصداها فوق‌العاده عجیب و غریبند ...
2. ماه داره می‌قنده !...
3. لحن ، کاملا خسته است ... دقت کنید ...
* بازهم تکرار می‌کنم . این‌ها فقط دیدگاه‌های شخصی من بودند .
** پرچم سفید را به همراه یکی از بهترین دوستانم (که خود می‌داند) خریداری کردم . این
اثر ، خاطراتی به‌یادماندنی برایم رقم زد .